Romatizmal Hastalıklarda Beslenme

Romatizmal Hastalıklar

Yumuşak Doku Romatizmaları

  • Bel, boyun, miyofasiyal ağrıları
  • Fibromiyalji
  • Lokal romatizmalar: bursitler tendinit
  • Travma Sonrası Ağrıları
  • Osteoporoz
  • Osteoartroz

Romatoid Artrit

  • Spondiloartropati
  • Konnektif Doku Hastalıkları
  • Vaskülitler

Romatizmal hastalıklar sık görülür ve doğru tedavi edilmediği takdirde kişide ağrıya, fonksiyon kaybına, yaşam kalitesinde bozulmalara ve sakatlıklara neden olabilir.

Hastalığın teşhisi ve takibi için farklı laboratuar testlerinden yararlanılır

  • CRP-ESH: Vücutta inflamasyon meydana geldiğinde karaciğerden akut faz proteinleri salgılanır. Romatolojik hastalıklarda CRP ve ESH(eritrosit sedimantasyon hızı) değerlerine sıklıkla bakılır.
  • İmmünolojik Testler: Romatoid faktör (RF) antisiklik içeren sitrüline olmuş peptid antikorlari(anti CCP) gibi antikorlar hastalığın teşhisi için kullanılır.

Hastalığın türü ve seyrine göre ultrason,manyetik rezonans röntgen, bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme tekniklerinden de yararlanılır.

Tedavi

Romatizmal hastalıklarda ilaç tedavisinde nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar kortikosteroidler, hastalığı modifiye edici ilaçlar kullanılmaktadır.

Romatizmal Hastalıklarda Beslenme

Romatizmal hastalıklarda protein gereksinmesi artar, antioksidan seviyeleri azalır, vitamin ve mineral gereksinmesi artabilir.Hastalığın tedavisinde doğru beslenme planlaması önemlidir ve sık sık ihmal edilebilmektedir. Hastalarda protein enerji malnütrisyonu, sitokin aracılığı katabolizma nedeniyle yağsız kütle kaybı görülebilir. Hastalarda aşırı zayıflama görülebilir.

Romatizmal  Hastalık Türüne Göre Diyet Tedavisi

Mide içeriğinin mideden yemek borusuna kaçmasına gastroözofajiyal reflü denir. Eğer bu durum yemek borusunda tahrişe sebep olursa gastroözofajiyal reflü hastalığı adını alır.

Sindirim Sistemi Hastalıkları ve Beslenme Tedavisi:

Romatizmal hastalıklar sindirim sisteminde tutulum gösterebilir. Ağız boşluğunda ve özofagusta sorunlar; besin emilim bozuklukları, bağırsakta protein kaybettiren enteropati,böbreklerde albümin kaybı yaratan nefrotik sendrom, dizlerin etkilenmesi neticesinde obeziteye yol açabilir. Beslenme programı semptomlar ve var olan besin öğesi eksikliğine göre planlanır

Osteoartrit(Kireçlenme)

Eklemlerdeki kıkırdağın hasar görmesiyle başlayan, yavaş ilerleyen, toplumda sık görülen kas-iskelet sistemi hastalığıdır. Eklemlerde ağrı, hareket kabiliyetinde azalma ve güçsüzlük yaratır Kilo almaya meyil yaratabilir. Osteoartriti olan hastaların kilo vermesi ağrılarının azalmasını sağlar. Diyet Tedavisi: Kilo fazlalığında kilo vermeyi sağlayan bir beslenme programı uygulanır.

Romatoid Artrit

Eklemleri tutan, infamasyonun eşlik ettiği otoimmun bir hastalıktır.Genetik ve çevresel faktörler hastalığın gelişimine sebep olur. Ailede tutulum gösterir. Aynı ailedenin pek çok ferdi arasında görülebilir. Genellikle 35-60 yaşlarında başlar. Kadınlarda, ailede romatoid artriti olanlarda, sigara içenlerde daha fazla görülür. 

Vücuda giren yabancı bir madde ya da vücuttaki farklılaşmış bir ajan bağışıklık yanıtına sebep olur. Eklemdeki sinoviyal dokuda yoğun immünolojik aktiviteyle oluşarak, dokularda bağışıklık hücreleri ve fibroblast birimi görülür. Sinoviyal dokudaki lezyon ilerleyerek kıkırdak ve kemikleri harabiyete uğratabilir. Romatoid artrit ağrı, şişlik, sabah eklemde şişlik, güç kaybı, yorgunluk ile görülür.

Romatoid Artrit Diyet Tedavisi

Romatoid Artritli hastalarda farklı düzeylerde kas yıkımı gerçekleşebilir. Buna “Romatoid Kaşeksi” denir. Romatoid Artritli hastaların hareketi kısıtlanabilir ancak iştahında belirgin bir azalma olmaz. Bu durum hastanın kilo almasına sebep olabilir Hastada hem kas eksikliği hem de obezite aynı anda görülebilir. Vücutta yağ artışı, inflamasyon ve kortikostreoid kullanımı kalp damar hastalığı riskini arttırabilir.

Diyet tedavisi bu kas kaybını iyileştirici özelliği olacak şekilde kişiye özgü planlanır.Hastalıkla değişen ağız, yemek borusu, bağırsak ile ilgili sorunlar neticesinde besin toleransı değişebilir. Hastalıkla tutulan eklemlerin türü kişinin besin tüketimini etkileyebilir. Örneğin çene ekleminin tutulması hastanın çiğnemesi kolay sıvı besinlere yönelmesine sebep olabilir. Bu hastalarda kaşeksiye ve hastalığa uygulanan ilaç tedavisi nedeniyle farklı besin öğeleri eksikliği görülebilir. Öncelikli olarak folik asit, B6, C, E vitaminleri eksikliği değerlendirilmelidir. Hastanın hareket kabiliyetine, kilo ve kas profiline göre bir enerji miktarı belirlenir.

Romatoid artritte  protein yıkımı arttığı için hastanın doğru miktarda protein alması önemlidir.

Diyette yağın türü önem arz eder. Çok düşük yağlı diyetler uygun değildir. Diyetin doğru miktarda omaga-3 çoklu doymamış yağ asidi içermesi önemlidir.

Gut Hastalığı, Hiperürisemi

Ürik asit protein yıkımının son ürünüdür ve pürinin yıkılması sonucu oluşur. Böbreklerden ürik asit atımının azalması veya ürik asit sentezinin artması sonucu hiperürisemi oluşur.

Kanda ürik asit seviyesi artınca eklemlerdeki sinoviyal sıvıdaki ürik asit miktarı da artar. Kadınlarda kan ürik asit seviyesi, östojenin etkisi sebebiyle erkeklere göre daha düşük olmaya meyillidir ancak menapoz sonrası erkeklerdeki düzeye yaklaşır.

Gut hastalığı ürat veya ürik asit kristallerinin birikimi sonucu oluşurak eklemlerde inflamasyona sebep olurlar ya da inflamatuar olmayan nodüler yapılar oluştururlar.

Gut atakları genellikle gece aniden ortaya çıkar, eklemlerde (özellikle baş parmak) şiddetli ağrı, kızarıklık, şişkinlik, ısı artışı yaratır. Ateşte yükselme görülür. Tedavi edilmezse başka eklemler de tutulabilir.

Hiperürisemi, Gut ve Diyet Tedavisi

Hiperürisemi ile beslenme arasında önemli bir ilişki vardır. Karın bölgesindeki yağlanma ve insülin direnci ürik asit metabolizmasını etkiler. Obezite ürat oluşumunu arttırır ve böbreklerden ürik asit atımını azaltır. Kilo artışı gut hastalığı riskini arttırır. Az su tüketimi ve ve ödem söktürücü ilaç kullanımı da hiperürisemiyi arttırabilir. Diüretik (ödem söktürücü) içecek(çay, kahve, kola)  fazla tüketimi de serum ürik asit seviyesini arttırabilmektedir.

Bir organik bileşik olan “Pürin”in diyetle yüksek alınması kanda ürik asit seviyesini yükseltebilir. Et ürünleri, deniz ürünleri ve alkol türleri yüksek oranda ürik asit içerir. Ürik asit yüksekliğinde ve gut hastalığında ürik asit miktarı doğru bir şekilde kısıtlanmalıdır.

Diyette ürik asit kısıtlaması yaparken tek hedefin pürin alımını azaltmak olmamalıdır. İnsülin direnci olan gut hastalarında kalp damar hastalıkları ve metabolik hastalıklar ölüm riskini arttırır. Diyet programının aynı zamanda insülin direncini, kan yüksek trigliserit seviyelerini düşürücü etkisinin de olması önemlidir. Diyetin doymuş yağ içeriği, fruktoz içeriği dikkatli hesaplanmalıdır. 

Diyetle az yağlı süt ve süt ürünleri tüketimi önemlidir. Süt proteinleri olan kazein ve laktoalbümin idrarla ürik asit alımını arttırarak olumlu etki sağlayabilir.

Hastaların bitkisel omega 3 tüketmeleri önemlidir. Gerektiğinde bitkisel omega 3 takviyeleri kullanılabilir.

Diyete eklenen bir besinin bir hastalık için olumlu etkisi başka bir hastalık için olumsuz olabilir. Örneğin balık ürünleri tüketimi kalp damar sağlığı için önemlidir ancak yüksek miktarda pürin içerirler. Bu yüzden diyet programında besin içerikleri hastanın sağlık profiline, kan tahlillerine göre özel olarak planmalı ve güncellenmelidir. Diyette meyve yasaklanmaz ama abartılı miktarlarda tüketilmemelidir. Hastaların C vitamini alımına dikkat etmeleri gerekmektedir.

Diyette alkol ve meşrubat tüketimi sınırlandırılmalı, mümkünse bırakılmalıdır. Gut hastaları abartılı olmamak kaydıyla kahve tüketebilirler.

Fibromiyalji

Fibromiyaljide ağrı hassasiyeti artarak yaygın kas ağrısı meydana gelir. Uyku bozuklukluğu ve yorgunlukla görülen romatizmal bir hastalıktır. Fibromiyaljisi olan hastalarda depresyon, anksiyete, huzursuz bacak sendromu, kronik baş ağrısı, çene eklemi çevresinde ağrı ve hareket kısıtlaması yaygın görülür.

Hastalığın ortaya çıkış sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık; Ebstein-Bar virüsü, parvo virüsler, hepatit C gibi bazı virüsler; fiziksel ve duygusal travmalar fibromiyaljinin oluşumunu tetikleyebilir.

Fibromiyaljide Tedavi

Hastalıkta semptomların türü ve şiddetine göre egzersiz, masaj, kaplıca tedavisi gibi yardımcı yaklaşımlar uygulanır. İlaç tedavisi olarak ağrı kesiciler, steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar, kas gevşeticiler, antidepresanlar, antiepileptikler kullanılır.

Fibromiyaljide Diyet Programımız

Fibromiyaljide uyguladığımız tıbbi beslenme tedavisi hastalığın semptomlarına ve varsa eşlik eden hastalara göre kişiye göre planlanır.  Bazı fibromiyalji hastaları karbonhidrat, yağ, posa, kalsiyum, demir, bakır, d vitamini gibi bazı besin öğelerini eksik almaya meyilli olabilmektedir Diyet programımızda kişinin geçmişteki beslenme alışkanlıkları değerlendirilip eksik almış olabileceği besin öğeleri tespit edilir. Hastanın fibromiyaljide sık görülen irritabl bağırsak sendromu gibi hastalıkları varsa, kan tahlillerinde normal seviyede olmayan değerler varsa diyet programı bu olgulara göre modifiye edilir. 

Süreç nasıl işliyor?

1-) Genel Değerlendirme

İlk görüşmemizde hastanın genel sağlık profilini değerlendiriyoruz. Geçmişteki ve şimdide yaşadığı rahatsızlıklar, varsa kullandığını ilaçlar, geçirdiği operasyonlar, kan tahlilleri yaşam tarzı, yaşadığı romatizmal hastalık ve hastalığın beslenme ile ilişkisi değerlendirilir. Geçmiş doktor kontrolleri ve doktorunun istekleri değerlendirilir.

Yapılan genel değerlendirme neticesinde, hastanın sahip olduğu romatizmal hastalığına göre beslenme programı oluşturulur. Eşlik eden başka hastalıkları varsa diyet ona göre düzenlenir.

3-) Düzenli Takip Yapıyoruz

Beslenme programı oluşturduktan sonra uygun aralıklarda yüz yüze veya online takip yapıyoruz. Bu kontrollerde semptomlardaki değişme-iyileşme değerlendirilir. Gerektiğinde programlarda düzenlemeler yapılır.

Diyet Programlarımızın Özelliği Nedir?

En çok sorulan sorulardan bir tanesi de beslenme programının içeriğinin nasıl olduğudur. Öncelikle programlarımızın içeriği son bilimsel gelişmelere uygun şekilde hazırlanır. Hazır, basmakalıp listeler uygulanmaz. Listelerimize işlevi olmayan, gereksiz içerikler-takviyeler eklenmez. Besin içerikleri, öğün saatleri sizin hayatınızda kolay uygulayabileceğiniz şekilde oluşturulur.

Uyguladığımız Beslenme Programının Özellikleri

  1. İhtiyacınız olan besin öğeleri ve kaloriyi sağlar
  2. Doktorunuzun tedavi stratejisine uygun hazırlanır ve güncellenir
  3. Eşlik eden diğer hastalık ya da hastalık riskleri göz önünde bulundurulur
  4. Romatizmal semptomlarda iyileşme ve hafifleme hedefler
  5. Doğru zaman aralıklarıyla takip yapılır
  6. Gereksiz ve hazırlaması zor olan besinler eklenmez
  7. Kolay uygulayacağınız şekilde hazırlanır

Bilgi almak veya randevu oluşturmak için iletişime geçin

Scroll to Top